جدایی سخت است مخصوصا اگر ناگهانی و شوک‌آور باشد. پس عجیب نیست اگر عواطف منفی دردناکی را تجربه کنیم. حتی ممکن است فرد نشانه‌های جسمی مثل سردرد یا درد سینه داشته باشد. این دردهای روحی و جسمی به مرور زمان کم می‌شوند و اگر این‌طور نشد، احتمالا درگیر افسردگی بعد از جدایی شده است. این را بدانید که مجبور نیستیم تنهایی از پس این سختی بربیاییم؛ اگر خلق‌وخوی ما میزان نمی‌شود و زندگی را به کام خودمان تلخ کرده است در این مورد با پزشک خود حرف بزنیم. با همراهی یک کارشناس، بهتر از این دردسر بیرون می‌آییم.
دلیل تلخی جدایی چیست؟
عشق رمانتیک مثل یک دارو عمل می‌کند که با آن «احساس خوب» در وجودمان جریان دارد. با جدایی از نوع طلاق یا مشابه آن، ما درگیر مشکلات جسمی و احساسی می‌شویم که ازجمله آن‌ها نگرانی و خستگی است. استرس عاطفی باعث ترشح هرچه بیشتر هورمون استرس می‌شود که درنتیجه فرد حس می‌کند انگار حمله قلبی در راه است و در علم پزشکی به آن سندرم قلب شکسته می‌گویند. گاهی هویت فرد در مفهوم «ما» از رابطه درهم می‌پیچد که این یعنی جدایی کاری می‌کند تا او در مورد نگاهش نسبت به « من» دچار آشفتگی شود و ممکن است وقتی در تلاش برای درک مفهوم تازه‌ای از « من، پس از جدایی» است، دچار سختی و پیچیدگی شود.
نشانه‌های معمول پس از جدایی
فرد، در کنار نشانه‌هایی که بالاتر اشاره کردم، احساسات ناخوشایند زیر را هم تجربه خواهد کرد:
● تنهایی
● اندوه
● زودرنجی
● تغییر اشتها و اختلال در خواب
البته ناگفته نماند که در صورت وجود یکی از موارد زیر، پریشانی و استرس بعد از جدایی بسیار بیشتر خواهد شد:
● فرد انتظار این اتفاق را ندارد.
● نسبت به رابطه‌‌اش بسیار متعهد است.
● باهم به مدت طولانی است که زندگی می‌کنند.
● احساس طردشدگی یا خیانت می‌کند.
مهم: نوجوان یا جوان یا زن بودن از دیگر موقعیت‌های سخت است.
تفاوت « افسردگی بعد از جدایی» با «افسردگی بالینی»
احساس ضعیف بودن پس از جدایی طبیعی است ولی فراموش نکنید که اختلال افسردگی عمیق یا افسردگی بالینی با اندوه عادی فرق دارد. این نوع اختلال دستکم تا دو هفته دوام دارد و زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اتفاقات نگران‌کننده، مانند جدایی، دلیل افسردگی هستند که البته این احتمال هم وجود دارد که نشانه‌های شبیه افسردگی بعد از جدایی در فرد وجود داشته باشد بدون آنکه اختلال رفتاری خاصی مشاهده شود. در ادامه نشانه‌های بالینی در افسردگی بعد از جدایی را می‌خوانیم:
● اندوه یا اضطراب مداوم
● احساس «خالی بودن»
● زودرنجی و خستگی
● احساس گناه یا بی‌ارزشی
● بی‌انگیزه بودن برای آینده
● بی‌علاقگی برای انجام کارهایی که فرد زمانی دوست داشت.
● تغییر در اشتها و اختلال در خواب
● تمرکز دشوار و ناتوانی در تصمیم‌گیری
● کندی در حرکت و حرف زدن
● بی‌قراری و سردرد
● درد عمومی بدن و شکم‌درد
● تمایل به مردن یا خودکشی
زمینه های افسردگی
افسردگی بعد از جدایی عمر چندانی ندارد ولی در موارد مشخص که در ادامه می‌نویسم ممکن است ادامه‌دار یا عمیق شود:
پیشینه افسردگی
در صورتی که فرد پرونده پزشکی یا تجربه‌ای در این مورد داشته باشد، احتمال درگیرشدن او بیشتر است.
زیاده‌روی در مصرف مواد مخدر و الکل
مصرف الکل، اختلال رفتاری فرد را پوشش می‌دهد و کسی متوجه آن نمی‌شود یا افسردگی او را تشدید می‌کند.
اختلال در سازگاری
فرد در این موقعیت واکنش‌های بسیار شدید نسبت به استرس یا تغییرات غیرمنتظره نشان می‌دهد. نشانه‌های افسردگی بعد از جدایی در این وضعیت ممکن است 3-6 ماه دوام داشته باشد و در مواردی هم به طولانی‌تر شدن آن اشاره شده است.
کمبود حمایت بیرونی (اجتماعی)
اگر فرد افسرده باشد احتمالا از دوستان یا خانواده‌اش رانده می‌شود که روی دیگر سکه در این موقعیت، تنهایی است و غم فرد را دوچندان می‌کند.
موارد استرس‌زای متعدد
در صورتی که فرد مجبور به نقل‌مکان، یافتن شغل جدید یا پذیرش هر تغییر یا فقدان دیگری باشد، افسردگی بعد از جدایی احتمالا پیچیده‌تر می‌شود.
درمان افسردگی بعد از جدایی
البته که زمان می‌برد ولی با برداشتن چند گام مهم می‌توانید از پس این فقدان بربیایید. این را بدانید که همه در حادثه افسردگی واکنش یکسانی ندارند و آنچه اهمیت دارد این است که هوای خودمان را به‌خوبی داشته باشیم. در ادامه چند روش اصولی برای رسیدن به حال خوب را پیشنهاد می‌دهم:
کنار گذاشتن شبکه‌های اجتماعی
البته که مدام به فکر چک کردن صفحه او که در گذشته دوستش داشتیم می‌افتیم! ولی بدانید که با این کار حس ناخوشایندی به سراغ ما می‌آید و روند بهبودی کند می‌شود.
روابط محدود با هم
همیشه شدنی نیست مخصوصا اگر دو نفر فرزند یا فرزندانی داشته باشند ولی بهتر است به‌محض جدایی، روابط خود را هرچه بیشتر محدود کنند.
تعیین مرزهای فکری
بدانید که با شخم زدن گذشته و پشت سرهم فکر کردن باید به استقبال افسردگی رفت. اگر فرد زمان مشخصی از روز را صرف فکر و مرور گذشته کند، می‌تواند بر افکار وسواسی چیره شود. مثلا روزی سی دقیقه تا روند بهبود نتیجه بخشی داشته باشد.
مدیتیشن
مراقبه همراه با ذهن‌آگاهی به فرد یاد می‌دهد تا در زمان حال بماند. بنا بر مطالعات انجام‌شده، مراقبه به کاهش استرس و افکار وسواسی کمک می‌کند.
ورزش
فعالیت جسمی به مدت 3-6 ماه در بعضی از افراد باعث کاهش فشار روحی می‌شود.
با خودت مهربان باش
افسردگی بعد از جدایی به عزت‌نفس و خودارزشمندی فرد آسیب می‌زند. به جای اینکه فرد با خودش در مورد اشتباهاتی که مرتکب شده کلنجار برود، باید از اشتباهات بیاموزد که این ظرفیت فکری بالا کمک می‌کند در آینده و رابطه بعدی، موفق باشد.
حرف بزن
توصیه می‌شود که فرد در مورد آنچه انجام می‌دهد حرف بزند. نباید روی احساسات خود سرپوش گذاشت. در مطالعات انجام‌شده مشخص شد که افراد وقتی با فرد مورد اعتمادی در مورد روند مدیریت اوضاع بعد از جدایی حرف می‌زنند، احساس بهتری دارند.
اسارت ممنوع!
فرد حتی اگر اهل حرف زدن در مورد جدایی‌اش نباشد، آنچه مهم است حفظ ارتباط با دیگران خواهد بود. این روزها که کرونا پای همه را برای وعده‌های کافه‌ای و گشت‌وگذار بسته، پس بهتر است از روابط مجازی (ارسال پیامک یا تماس تصویری) بهره‌مند شود.
خوش‌بین باش
با فکر و برنامه‌ریزی برای رابطه جدید در آینده می‌توان احساس امید و خشنودی را در خود زنده نگه داشت.
درمان بالینی افسردگی بعد از جدایی
درصورتی‌که خلق‌وخوی فرد همچنان نامیزان است و بعد از چند هفته هنوز حال خوبی ندارد از او بخواهید با پزشک یا روانشناس موردنظر حرف بزند. ضعف در انجام کارهای عادی مثل حمام رفتن، غذا خوردن یا کار کردن نشانه‌های جدی برای درمان بالینی است. در این مرحله، پزشک دو راه پیش روی فرد می‌گذارد:
گفت‌وگو درمانی
درمانگر کنار ماست تا در مسیر سالم و درست، افکار و احساسات خود را مدیریت کنیم. برای درمان افسردگی بعد از جدایی، روان‌درمانی رفتارشناسی( CBT)، روان‌درمانی بین فردی (IPT) که شامل بررسی ماهیت روابط فرد با افراد مهم زندگی با تمرکز بر گذشته فرد می‌شود یا روان‌درمانی حل مسئله (PST) از گزینه‌های کارآمد با تمرکز بر « حرف زدن» برای چیره شدن بر مشکل است.
درمان با دارو
داروهای ضدافسردگی بر سازوکار شیمیایی در مغز فرد برای چگونگی احساسات و مدیریت استرس اثرگذار هستند که با راهنمایی پزشک، باید دید کدام دارو برای او فایده بیشتری دارد. بازه زمانی 2-4 هفته برای نتیجه‌گیری مناسب است. به‌هیچ‌عنوان نباید دوره مصرف را قطع کرد مگر اینکه پزشک در جریان باشد.
کلام آخر:
اگر فرد دچار احساسات متناقض شدید یا فکر به خودزنی یا خودکشی می‌افتد او نیاز فوری به کمک دارد چراکه یکی از نشانه‌های خطرناک افسردگی را تجربه می‌کند. امیدواریم افسردگی بعد از جدایی برای هیچ کسی آن‌قدر دشوار نباشد که به این مرحله برسد ولی در صورت تجربه این حالت خواهشمندیم اجازه دهید همکاران ما در اپلیکیشن دکترسی طی یک مشاوره آنلاین، در کنار فرد آسیب‌دیده باشند و مشاوره و راهنمایی لازم را در این زمینه تقدیمتان کنند.
منبع:
.jpg)
