همراهان عزیز دکترسی، در این مقاله از مجله سلامت به این سوال پاسخ می‌دهیم که دانه چیا چیست و چه فایده‌ای برای بدن انسان دارد. همان طور که می‌دانید، رژیم غذایی باید مملو از مواد خوراکی مفید و پر خاصیت برای بدن باشد تا عملکرد بدن دچار مشکل و اختلال نشود. از همین رو دکترسی تصمیم دارد یکی از مفیدترین دانه‌های گیاهی یعنی دانه‌های چیا را به شما معرفی کند. پس در ادامه مقاله نیز با ما همراه باشید.
دانه چیا چیست
در پاسخ به این سوال که دانه‌های چیا چیست، باید بگوییم این دانه مغذی که به آن سالبا چیا یا چیا مکزیکی نیز گفته میشود، بذر خوراکی یک گیاه گلدار از خانواده نعناع است. به طور کلی، بذرهای بومی‌مکزیک و گواتمالا دارای قدمتی طولانی بوده و از محصولات حیاتی در فرهنگ‌های باستان مانند آزتک و مزو آمریکا به شمار می‌رفتند. این دانه‌ها در مصارف دارویی نیز کاربرد داشتند و قسمت مهمی‌از رژیم غذایی مردم را تشکیل می‌دادند. این دانه‌ها در کشورهایی مانند مکزیک، گواتمالا، پرو، آرژانتین، استرالیا، ایالات متحده و چند کشور دیگر نیز کشت و به عنوان یک ماده مغذی و مفید در رژیم غذایی سالم شناخته میشوند.
خواص دانه چیا
حالا که می‌دانیم دانه چیا چیست، لازم است به خواص دانه سالبا چیا بپردازیم.
دانه سالبا چیا منبع بسیار خوبی از انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان‌های قدرتمند است. برخی از این آنتی اکسیدان‌ها عبارتند از:
اسید کافئیک
اسید کلروژنیک
کائمفرول
کوئرستین
این مواد مغذی به تامین بخش قابل توجهی از نیازهای بدن برای سلامتی و عملکرد بهتر کمک می‌کنند.
همچنین، این آنتی اکسیدان‌ها باعث کاهش رادیکال‌های آزاد در بدن میشوند. رادیکال‌های آزاد عامل ایجاد استرس اکسیداتیو و آسیب دیدن سلول‌های بدن هستند. خوردن غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان به بدن شما در کاهش خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها و عوارض مرتبط با رادیکال‌های آزاد مانند بیماری‌های قلبی و انواعی از سرطان‌ها کمک می‌کنند.
این دانه مغذی به دلیل داشتن آنتی اکسیدان کوئرستین، خطر ابتلای قلب به بیماری‌های خاص را کاهش می‌دهد. فیبر بالای موجود در این دانه‌ها به کاهش فشار خون کمک میکند و از احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌کاهد.
دانه‌های چیا مکزیکی سرشار از فیبر است. مطالعات نشان می‌دهد که فیبر می‌تواند به کاهش مقاومت بدن به انسولین کمک کند تا قند خون کاهش یابد و از خطر ابتلا به سندروم متابولیک و دیابت نوع 2 نیز کاسته شود. همچنین، تحقیقات نشان داده است که نان حاوی این دانه مغذی باعث تنظیم قند خون بدن میشود و مانند نان سنتی مقدار قند خون را افزایش نمی‌دهد.
التهاب مزمن می‌تواند منجر به ابتلای بدن به بیماری قلبی و سرطان شود. آنتی اکسیدان موجود در دانه‌های چیا برای مبارزه با التهابات به بدن کمک میکند. مصرف منظم این دانه مغذی می‌تواند نشانه‌های التهابی را نیز کاهش دهد و همچنین از خطر ابتلا به بیماری التهابی نیز بکاهد.
وجود فیبر در ساختار این دانه مغذی، از دیگر خواص دانه‌های چیا محسوب میشود. یک وعده از این دانه های مغذی، یا یک اونس از آن، در حدود 40 درصد فیبر دارد که برای بدن بسیار مفید است و همواره توسط پزشکان توصیه میشود. فیبر موجود در دانه سالبا چیا با جذب آب درون معده، منبسط شده و به شما احساس سیری می‌دهد. بنابراین در هر وعده مقدار کمتری غذا می‌خورید و همین احساس سیری به تناسب اندام شما کمک میکند و جلوی گرسنگی کاذب بدن را می‌گیرد.
دانه سالبا چیا دارای عناصر مفیدی چون منیزیم و فسفر است که برای حفظ سلامت استخوان‌ها ضروری هستند. یک اونس از این دانه‌های مغذی در حدود 18 درصد کلسیم روزانه مورد نیاز بدن را تامین میکند و تضمین کننده سلامت استخوان، عضله و اعصاب است. بهتر است بدانید، دانه‌های مغذی چیا نسبت به محصولات لبنی، کلسیم بیشتری دارند.
مواد مفیدی از جمله کلسیم، منگنز، منیزیم، سلنیوم، مس، آهن و فسفر در دانه‌های چیا موجود است و از بهترین خواص دانه سالبا چیا محسوب میشود. دانه‌های چیا منبعی بی نظیر از اسید آلفا-لینولئیک است (نوعی اسید چرب امگا 3 است) که باعث کاهش نسبت امگا6 به امگا 3 میشود همین مسئله باعث کاهش ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی، سرطان و التهابات بدن میشود.
دانه چیا گلوتن ندارد پس افراد سلیاکی میتوانند استفاده کنند. دانه چیا سرشار از آمینو اسید تریپتوفان است و تولید سروتونین و ملاتونین میکند و برای افرادی که بی خوابی دارند هم مفید است.
این نکته یادتان باشد دانه چیا با تخم شربتی(بذر گیاه ریحان) فرق دارد و تنها شباهت آنها این است که هردو لعاب دار میشوند
یک وعده یا یک اونس (28.35 گرم) از این دانه‌های مغذی دارای:
کالری: 138
پروتئین: 4.7 گرم
چربی: 8.7 گرم
کربوهیدرات‌ها: 12 گرم
فیبر: 9.8 گرم
شکر: 0 گرم
این اعداد قابل تامل‌اند. از خواص دانه چیا نداشتن شکر و داشتن 9.8 گرم فیبر است.
عوارض دانه سالبا چیا
هر ماده غذایی در صورت استفاده بیش از اندازه، نه تنها مفید نیست، بلکه مضر است. دانه‌های چیا نیز از این قاعده مستثنی نیست. در قسمت قبل، خواص دانه چیا را بررسی کردیم. در این قسمت به عوارض این دانه مغذی می‌پردازیم:
نفخ و اسهال: به دلیل فیبر بالای موجود در این ماده غذایی، در صورت استفاده بیش از حد و افراط در مصرف، عوارضی چون نفخ و اسهال در بدن پدید می‌آید و ممکن است کرون که نوعی بیماری التهابی روده است را نیز تحریک کند.
خفگی در حین مصرف: این دانه خشک است و ممکن است در گلو شما گیر کند. برای جلوگیری از این اتفاق، قبل از مصرف به مدت 5 تا 10 دقیقه این دانه‌ها را خیس کنید.
حساسیت: حساسیت و آلرژی به این دانه بسیار نادر است اما ممکن است برخی افراد به دانه‌های چیا حساسیت نشان دهند. از جمله علائم آلرژیک نسبت به این ماده غذایی، استفراغ، اسهال و خارش زبان یا لب است. در صورت بروز هر یک از علائم فوق به پزشک مراجعه کنید چرا که حساسیت شدید می‌تواند منجر به آنافیلاکسی شود.
تهیه دانه سالبا چیا
دانه‌های چیا در اکثر فروشگاه‌ها مواد غذایی و سوپرمارکت‌ها در دسترس هستند. همچنین می‌توانید این محصول را در فروشگاه‌های آنلاین نیز تهیه کنید. برای نگهداری از این دانه‌ها، یک محیط خنک و تاریک را در قفسه یا کابینت آشپزخانه انتخاب و از نگهداری آن در انبار یا یخچال خودداری کنید.
دستورالعمل‌های زیادی برای استفاده از دانه‌های چیا در غذاهای روزانه وجود دارد اما در ادامه به برخی موارد به صورت گذرا اشاره می‌کنیم:
مخلوط کردن با خمیر شیرینی و کیک مانند مافین
ساخت ژل از دانه‌های چیا برای افزودن به سوپ‌های خانگی یا اسموتی‌ها
به صورت خام در کنار سالاد یا جو دوسر مصرف کنید
چند دقیقه آنها خیس کنید تا جوانه بزند و در سالاد بریزید
مخلوط کردن با آرد بادام و ادویه جات و حتی ترشیجات
مناسب برای انواع غذاهای سوخاری
بعد از استفاده از چیا آب زیاد میل کنید
میزان مجاز مصرف 1 قاشق غذاخوری در طول روز است
سخن آخر:
همراهان عزیز دکترسی، در این مقاله از مجله سلامت دکترسی به دانه چیا پرداختیم و به این سوال که دانه چیا چیست پاسخ دادیم. همان طور که پیشتر هم گفتیم، خواص دانه چیا بسیار زیاد و متنوع است؛ پس از اضافه کردن آن به رژیم غذایی خود غافل نباشید. همچنین شما عزیزان می‌توانید با نصب اپلیکیشن دکترسی بر روی تلفن همراه خود، جدیدترین مقالات تیم دکترسی را در هر زمان برای مطالعه در اختیار داشته باشید.
منبع:
