اغلب انسان‌ها در طول زندگی خود حداقل یک بار وضعیت چاقی و اضافه وزن را تجربه کرده‌اند. چاقی می‌تواند منشا عوارض گوناگون برای بدن باشد. بیماری‌های قلبی و دیابت در صدر فهرست عوارض چاقی قرار دارند. همراهان عزیز دکترسی، در این مقاله می‌خواهیم در ارتباط با عوامل موثر در چاقی با شما صحبت کنیم. اضافه وزن و چاقی از عوامل مختلفی منشا می‌گیرند که در ادامه بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
چاقی چیست؟
اگر پزشکی به بیمار خود بگوید که چاق است و اضافه وزن دارد، قصد ناراحت کردن بیمار را ندارد. همچنین نمی‌خواهد احساس بدی به وی انتقال دهد. چاقی یک اصطلاح در پزشکی است و فرد چاق، کسی است که میزان چربی ذخیره شده در بدنش بیشتر از حد نرمال باشد. طبیعی یا غیرطبیعی بودن میزان چربی بدن، بر اساس شاخص توده بدن BMI ارزیابی می‌شود. پیش از بررسی عوامل موثر در چاقی، شما را با مفهوم BMI آشنا می‌کنیم.
BMI یا شاخص توده بدن چیست؟
این شاخص، وزن شما نسبت به قدتان را می‌سنجد. برای محاسبه BMI کافی است که ماشین حساب را بردارید و طول قد خود را در خودش ضرب کنید (یا به توان دو برسانید)؛ سپس عدد وزن خود را بر مجذور قد، تقسیم کنید. عدد نهایی به دست آمده در سه وضعیت قرار می‌گیرد:
عوامل موثر در چاقی
اغلب مردم فکر می‌کنند چاقی معلول پرخوری است اما همیشه این‌گونه نیست. عواملی که بر چاقی افراد موثر هستند، زمینه‌های گوناگونی دارند. در این قسمت، این عوامل را دسته‌بندی می‌کنیم و به بررسی هر یک می‌پردازیم:
دیابت: بسته به نوع دیابت، فرد بیمار می‌تواند ورزش و رژیم غذایی سالم را با داروهای دیابت مانند انسولین ترکیب و وزن خود را کنترل کند. انسولین به بدن شما کمک می‌کند تا انرژی بیشتری مصرف کند اما در بعضی موارد منجر به ذخیره انرژی و چربی در بدن نیز می‌شود که چاقی را به همراه دارد. در مورد رژیم غذایی، ورزش و داروهای خود حتما با پزشک مشورت کنید.
سندروم متابولیک: از دیگر عوامل موثر در چاقی، سندروم متابولیک است که یک گروه از اتفاقات را شامل می‌شود و می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌هایی چون بیماری‌قلبی، سکته‌مغزی و دیابت را در فرد افزایش دهد. در صورت ابتلا به سندروم متابولیک، فشار خون، قندخون، کلسترول و چربی در سطح بالایی قرار می‌گیرند. از علائم دیگر این سندروم، افزایش چربی‌های اطراف کمر است. پزشک با تجویز رژیم غذایی جدید، ورزش، دارو و در بعضی موارد با جراحی به شما در مدیریت وزن‌تان کمک کند.
ورم: پف و ورم در بدن خود احساس می‌کنید؟ این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که آب زیادی در ناحیه دست و پا جمع شده باشد. وقتی این نواحی متورم می‌شوند، حرکت دادنشان نیز سخت‌تر خواهد بود. ورم به خودی خود مسئله بزرگی نیست و با داروهای ادرارآور برطرف می‌شود. اما گاهی ممکن است این ورم نشان‌دهنده بیماری جدی دیگری باشد مانند بیماری‌های قلبی، کلیوی، کبدی و ریوی که باید سریعا با پزشک خود مشورت کنید.
بی‌خوابی: کسانی که در طول شب کمتر از 6 ساعت می‌خوابند، معمولا میزان توده چربی بدن‌شان نیز بیشتر است. شب بیداری باعث افزایش تولید هورمون‌های کورتیزول و انسولین می‌شود که قبل‌تر هم گفتیم، روی افزایش وزن نقش دارند. همچنین، شب بیداری اشتهای شما را برای مصرف مواد غذایی شیرین و چرب افزایش می‌دهد و همین مسئله هم از عوامل موثر در چاقی است.
نارسایی قلب: این بیماری باعث کاهش کارایی قلب در پمپاژ خون شده و افزایش ناگهانی وزن را به دنبال دارد. ورم پا و مچ پا، نبض سریع‌تر، تنفس سخت، فشار خون بالا، از دست دادن حافظه و گیجی نیز از جمله علائم این بیماری هستند.
سندروم تخمدان پلی کیستیک: بعد از اتمام قاعدگی، موهای زیادی روی صورت یا بدن رشد می‌کنند، آکنه و جوش روی صورت پدید بیاید و این از هورمون آندروژن مردانه نشات می‌گیرد. کیست‌ها روی تخمدان رشد می‌کنند و باعث افزایش وزن بدن می‌شوند؛ چون بدن نسبت به انسولین واکنش کمتری از خود نشان می‌دهد و قندخون بیشتری در بدن ذخیره می‌شود. پزشک می‌تواند با تجویز دارو به تعادل یا جایگزینی هورمون‌ها و کنترل سندروم کمک کند.
یائسگی: از دیگر عوامل موثر در چاقی، یائسگی است. یائسگی در بدن تغییراتی را به وجود می‌آورد واستروژن کمتر در دوران یائسگی می تواند چربی بیشتری را در اطراف شکم شما قرار دهد و دیگر تغییراتی که باعث افزایش وزن فرد می‌شوند؛ مثلا:
نداشتن ورزش و تغذیه سالم در اثر موارد بالا، اضافه وزن فرد را به همراه دارد.
عوارض چاقی برای بدن
در قسمت قبل عوامل موثر در چاقی را شناختیم و در این بخش، عوارضی که از چاقی مشتق می‌شوند با شما به اشتراک می‌گذاریم:
سخن آخر:
همراهان عزیز دکترسی، در این مقاله از مجله سلامت به بررسی عوامل موثر در چاقی پرداختیم. اگر می‌خواهید بدانید که چاق هستید یا نه، طبق فرمول BMI عمل کنید. چاقی عوارض زیادی برای بدن دارد. برای کاهش وزن، باید قدم‌های آهسته و پیوسته بردارید. اگر سبک زندگی خود را تغییر دهید، وزن شما نیز به حالت طبیعی برمی‌گردد. طبق گفته موسسه ملی قلب ، ریه و خون ، بزرگسالانی که دارای اضافه وزن یا چاقی هستند باید سعی کنند 5 تا 10 درصد از وزن فعلی خود را در طی 6 ماه کاهش دهند.همچنین، شما خوبان می‌توانید با نصب اپلیکیشن دکترسی بر روی تلفن‌همراه خود، تمام مقالات مجله سلامت دکترسی را در اولین فرصت دریافت و مطالعه کنید.
منابع:
