در این مطلب قصد داریم، بگوییم، استرس این معضل جدانشدنی بشر چه زمانی تبدیل به عامل بیماری‌زا شده و در ابتلا به انواع بیماری‌ها و اختلالات جسمانی و روانی نقش اصلی را ایفا می‌کند. همانطور که میدانید، استرس نوعی واکنش طبیعی است و نشانه‌های آن تغییرات بدنی لازم برای مواجهه با تغییرات محیطی را شامل میشود اما شرایط وقتی خطرناک میشود که بدن و روان ما مدام و به طرز چشم گیری درگیر باشند.
یعنی اگر شما در اثر ترمز شدید راننده تپش قلب بگیرید و فشار خونتان بالا برود نه تنها مشکل ساز نیست بلکه طبیعی هم هست ولی اگر مدام از این نگران باشید که تصادف نکنید، راننده جلویی ناگهان ترمز نگیرد، راننده پشت سری فاصله مطمئنه را رعایت نکند و هزار اگر و امای دیگر و در تمام این مدت تپش قلب داشته باشید، عرق کنید، صحنه‌های تصادف را در نظرتان مجسم کنید و اصطلاحا مدام در دلتان رخت بشورند، باید به شما هشدار دهیم که این میزان و مدت از اضطراب باعث فرسایش روانی و بدنی شما خواهد شد البته اگر تا الان نشده باشد. بنابراین استرس زمانی که نامتناسب با زمان و مکان باشد؛ و شدت آن تناسبی با موقعیت نداشته باشد، چرخه‌ای به نام چرخه تنیدگی را آغاز می کند.
عوامل تشدید استرس و پیامد آن
چرخه تنیدگی شامل سه گام است:
گام اول: هشدار
در این گام بدن در برخورد با تغییر ایجاد شده که می‌تواند مثبت یا منفی باشد، ارتقای شغلی یا عزل از کار باشد، شروع به مبارزه می‌کند. برای این نبرد ابتدا مغز پیام تغییر را دریافت کرده و به غدد بدن دستور می‌دهد که برای مبارزه آماده شوند و در نتیجه ضربان قلب بالا رفته، خون به ماهیچه‌ها پمپ شده، مواد قندی وارد خون شده، تنفس تغییر کرده، دست و پاها سرد شده و تمام بدن در حالت آماده باش قرار می‌گیرند. گام اول دقیقا حالتی است که فرد مضطرب و نگران میشود. در این حالت افراد به دو طریق واکنش نشان می‌دهند:
بنابراین همانطور که می‌توان حدس زد افرادی که واکنش دوم را نشان می‌دهند ناخواسته گام دوم چرخه تنیدگی را برمیدارند.
گام دوم: مقاومت
از آنجایی که بدن ممکن است از چند ساعت تا چند روز بار روانی زیادی را تحمل کرده و مدت‌ها در حالت آماده باش بوده ذخایر و قوای جسمانی‌اش به پایان رسیده و واردفاز جدیدی میشود و رو به سقوط و شکست می‌رود.
گام سوم: فرسودگی
این گام نشان‌دهنده نشانه‌های شکست جسمانی و روحی در مقابل فشارهای روانی است. بدن بعد از مبارزه‌ای سرسختانه و با تمام قوا در برابر فشار شدید ناشی از استرس شکست را پذیرفته و تسلیم میشود. در اینجاست که آسیب به بدن شروع میشود، ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی بالا می‌رود، خطر ابتلا به دیابت نمایان میشود، احتمال اختلالات روانی زیاد میشود و در یک کلام استرس بلای جانتان میشود.
نتیجه گیری برای شما عزیزان
پس تا بدینجا ما به همراه هم با اضطراب و استرس، علت ایجاد آن، نشانه‌های آن و چرخه اثرگذاری آن آشنا خواهیم شد و در ادامه به شیوه‌های کنار آمدن و مدیریت آن می‌پردازیم. شما هم با ما همراه شوید و از تجارب سخت خود و نحوه برخوردتان با واکنش های عصبی‌تان برایمان بگویید.
